૧૫ વર્ષ પછી બાંગ્લાદેશ-પાકિસ્તાન બેઠક: બાંગ્લાદેશે કહ્યું- પાકિસ્તાને ૧૯૭૧ના નરસંહાર માટે માફી માંગવી જોઈએ

ઢાકા
બાંગ્લાદેશ અને પાકિસ્તાન વચ્ચે 15 વર્ષ પછી ગુરુવારે વિદેશ સચિવ સ્તરની વાતચીત થઈ. આ સમય દરમિયાન બાંગ્લાદેશે ઘણા વણઉકેલાયેલા મુદ્દાઓ ઉઠાવ્યા. બાંગ્લાદેશના વિદેશ સચિવ મોહમ્મદ જશીમ ઉદ્દીને ૧૯૭૧ના અત્યાચાર માટે પાકિસ્તાન પાસેથી ઔપચારિક માફી માંગવાની માંગ કરી. બાંગ્લાદેશે કહ્યું કે પાકિસ્તાને ૧૯૭૧ ની સંયુક્ત સંપત્તિમાંથી બાંગ્લાદેશને તેનો હિસ્સો ૪.૩ બિલિયન ડોલર (રૂ. ૩૬ હજાર કરોડ અથવા ૫૨ હજાર કરોડ રૂપિયા) ચૂકવવો જોઈએ, જ્યારે બંને દેશો એક હતા. આ સાથે, તેણે ૧૯૭૦ માં આવેલા ચક્રવાત દરમિયાન બાંગ્લાદેશ (તે સમયે પૂર્વ પાકિસ્તાન) ને મદદ કરવા બદલ મળેલા ૨૦૦ મિલિયન ડોલર (લગભગ ૨૪૦૦ કરોડ રૂપિયા) પણ ચૂકવવા જોઈએ. બાંગ્લાદેશે ઢાકા કેમ્પમાં રહેતા 3 લાખથી વધુ ફસાયેલા પાકિસ્તાનીઓને પરત લાવવાનો મુદ્દો પણ ઉઠાવ્યો. બાંગ્લાદેશમાં તેમને ‘બિહારી’ કહેવામાં આવે છે. તેઓ મૂળ ઉર્દૂભાષી મુસ્લિમ સ્થળાંતર કરનારા છે જેઓ ૧૯૪૭માં ભારતના ભાગલા પછી બિહાર અને ઉત્તર પ્રદેશથી પૂર્વ પાકિસ્તાન (બાંગ્લાદેશ)માં સ્થાયી થયા હતા.

૧૯૭૧ ના બાંગ્લાદેશ મુક્તિ યુદ્ધ પછી, આ લોકોએ પશ્ચિમ પાકિસ્તાન પ્રત્યે વફાદારી દર્શાવી, જેના કારણે તેમને બાંગ્લાદેશમાં ભેદભાવ અને અત્યાચારનો સામનો કરવો પડ્યો. તેમને ‘પાકિસ્તાન સમર્થક’ માનવામાં આવતા હતા અને તેમની સામે બદલો લેવામાં આવતો હતો. તેમની મિલકતો જપ્ત કરવામાં આવી, અને તેઓએ હિંસા, બળાત્કાર અને હત્યાનો સામનો કરવો પડ્યો. ત્યારબાદ ભારતીય સેના અને રેડ ક્રોસે તેમની સલામતી માટે ઢાકા અને અન્યત્ર અનેક કામચલાઉ રાહત શિબિરો સ્થાપ્યા. બાંગ્લાદેશની સ્વતંત્રતા પછી, લાખો લોકો રાહત શિબિરોમાં દયનીય પરિસ્થિતિમાં જીવી રહ્યા છે, અને ન તો તેમને પાકિસ્તાન દ્વારા દત્તક લેવામાં આવ્યા છે, ન તો બાંગ્લાદેશ દ્વારા તેમને સંપૂર્ણ નાગરિકતા આપવામાં આવી છે. એક પત્રકારે જશીમ ઉદ્દીનને પૂછ્યું કે શું ઢાકા હાલમાં પાકિસ્તાન તરફ ઝુકાવ ધરાવે છે કારણ કે તે પહેલા ભારત તરફ ઝુકાવ ધરાવતું હતું. આ અંગે તેમણે કહ્યું કે બાંગ્લાદેશ પાકિસ્તાન સાથે આદર અને પરસ્પર લાભના આધારે વાતચીત કરવા માંગે છે. તેમણે કહ્યું કે બાંગ્લાદેશ તેની વિદેશ નીતિ મુજબ તમામ પડોશી દેશો સાથે સંબંધો આગળ વધારવા પર ભાર મૂકે છે. દક્ષિણ એશિયામાં પાકિસ્તાન બાંગ્લાદેશના મુખ્ય પડોશીઓમાંનું એક છે. બાંગ્લાદેશી વિદેશ સચિવે જણાવ્યું હતું કે પાકિસ્તાનના નાયબ વડા પ્રધાન અને વિદેશ પ્રધાન ઇશાક ડાર 27 અને 28 એપ્રિલે બાંગ્લાદેશની મુલાકાત લેશે. આમના બલોચે જણાવ્યું હતું કે બંને દેશો વચ્ચે ટૂંક સમયમાં સીધી ફ્લાઇટ્સ પણ શરૂ થશે.